We zullen in dit eerste gedeelte verschillende causale structuren uitleggen, zoals die in theoretische modellen kunnen voorkomen. Vervolgens zullen we de basisprincipen van de multivariate analyse uitleggen: hoe constateer ik welke verbanden er in de praktijk zijn tussen de variabelen?
Deze verbanden zullen we eerst toepassen op verbanden tussen dichotome variabelen en daarna op verbanden tussen variabelen gemeten op interval/ratio niveau.
We beginnen met de verschillende mogelijke verbanden in termen van causaliteit. Het eerste causale verband dat we behandelen is het schijnverband, ook wel het explanatiemodel genoemd. We hebben net gezien, dat bij een bivariaat verband de relatie als volgt kan worden weergegeven:
Dit is een direct verband. Het kan echter zijn dat er slechts een schijnverband bestaat tussen de twee variabelen: er is een derde variabele die het verband verklaart. We zullen dit uitleggen aan de hand van een voorbeeld.
